درس یازدهم
گستره و ژرفای
حَمد
وَ الْحَمْدُ
لِلَّهِ بِكُلِّ مَا حَمِدَهُ بِهِ أَدْنَى مَلَا ئِكَتِهِ
إِلَيْهِ ،
ستايش خدا ی را
بَسان همه ی حمد نزديكترين فرشتگانش ،
وَ أَكْرَمُ
خَلِيقَتِهِ عَلَيْهِ ،
و گرامي‌ترين
آفريدگانش
وَ أَرْضَى
حَامِدِيهِ لَدَيْهِ
و پسنديده‌ترين
ستایشگرانش ،
حَمْداً يَفْضُلُ
سَائِرَ الْحَمْدِ كَفَضْلِ رَبِّنَا عَلَى جَمِيعِ خَلْقِهِ.
ستايشي که همانند
برتری خدا بر همه ی آفریدگان از همه ی سپاسها برتر است .
ثُمَّ لَهُ
الْحَمْدُ مَكَانَ كُلِّ نِعْمَةٍ لَهُ عَلَيْنَا وَ عَلَى جَمِيعِ
عِبَادِهِ الْمَاضِينَ وَ الْبَاقِينَ ،
و سپاس خدای را در
برابر نعمت هایی که به ما و گذشتگان عطا کرد و به آیندگان میبخشد ،
عَدَدَ مَا
أَحَاطَ بِهِ عِلْمُهُ مِنْ جَمِيعِ الْأَشْيَاءِ،
حمدی به گستردگی
آنچه علم خدا به آن احاطه دارد .
وَ مَكَانَ كُلِّ
وَاحِدَةٍ مِنْهَا عَدَدُهَا أَضْعَافاً مُضَاعَفَةً أَبَداً
سَرْمَداً إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ.
حَمْداً لَا
مُنْتَهَى لِحَدِّهِ،
و به میزان چندین
برابر هریک از آنها ؛ حمدی جاویدان تا روز قیامت .
ستایشی مرز ناپذیر
وَ لَا حِسَابَ
لِعَدَدِهِ،
شمارش ناپذیر
وَ لَا مَبْلَغَ
لِغَايَتِهِ،
پایان ناپذیر
وَ لَا
انْقِطَاعَ لِأَمَدِهِ
مدّت نا پذیر
واژه ها وترکیب
ها
أَدْنَى :
نزدیکترین
لَدَيْهِ : نزد او
أَضْعَافاً
مُضَاعَفَةً : چندین برابر
أَبَد : زمان بی
پایان
سَر مَد : پیوسته
، همیشه ، جاوید ، دایم
پیام ها و نکته ها
1 - حمد از سر
چشمه ی کمال و معرفت میجوشد .
2 – چون معرفت با
جان شخص متحد است . پس نسبت به كمالات افراد و معرفت آنان فرق می
كند و بالاترین حمد از آن نزدیك ترین حامد نسبت به خالق می باشد.
3 - معرفت حق برای ملائكه و پیامبر اكرم و ائمه علیهم السلام نسبت
به معرفت سایرین ، همانند فضیلت حق بر همه خلق است ، آنان دارای
معرفت كاملی هستند كه بیشتر از آن برای احدی میسور نیست ،
4 - آنان تمام
امتیاز و كمالات حق را شناخته و بر حسب همان ، او را ستایش می كنند
كه آن شناخت به طور دقیق نسبتش مطابق را برتری حق از خلق است .
5 - این كلام
معجزه آسا، دلیل بر عظیم ترین مراتب قرب و معرفت امام علیه
السّلام به خداوند متعالی می باشد
اشارات :
1 - امیر مؤ
منان علیه السلام در خطبه ی اوّل نهج البلاغه میفرماید : خدای
متعال برتر از حمد هر حامد است ، الحمدلِلهِ الذی لا یَبلُغُ
مِدحَتَهُ القا ئِلون و لایُحصی نَعمائُهُ العادُّون . این بیان
خود كاشف از معرفت فوق العاده حضرت امیر مؤ منان است كه عظمت و
تعالی حق را آن چنان شناخته كه هر ستایشی را كمتر از عظمت و قدرت
خداوند متعال دانسته و بر همین اساس فرموده است : لا یَبلُغُ
مِدحَتَهُ القا ئِلون
2 - حكم مسلّمِ
عقل این است كه در مقابل ذات بی نهایت و نعمت های بی نهایت ، شكرِ
بی نهایت ضروری و لازم خواهد بود.
سؤ الی در اینجا
مطرح است :
آیا چنین شكری از بندگان قابل تحقق است یا خیر؟
جواب آن است كه اگر كسی فهمید كه در مقابل نعم الهی از شكر ناتوان
است ، به حق بندگی واصل گشته است . در روایتی آمده كه به یكی از
انبیا خطاب شد كه شكر خدای خود بگذار، در جواب عرض كرد : چگونه شكر
نعم بی پایان گذارم كه عاجزم ؟! جواب آمد كه این خود شكر من است.
لطایف :
هر فردی از
افراد در خارج به یكی از این چهارگونه مرز محدود است : یا در ماهیت
، یا در عدد، یا در غایت و مقصد، یا در زمان . و اگر حقیقتی یافت
شود كه دارای هیچ یك از این حدود نباشد، او غیرمتناهی است .
امام علیه السلام
در این فراز برای خدای متعال حمدی را لازم دیده كه هیچ یك از این
چهار مرز را نداشته و قهرا غیرمتناهی و بی پایان باشد، اما ضرورت
این چنین حمدی آن است كه حضرت حق ، غیرمتناهی بِالذّات باشد و
قهراً نعمت های او نیز چنین است كه فرموده : اِن تَعدّوا نعمتَ
الله َلا تحصوها ( نحل / 18 )
پرسش :
1-بالا ترین حمد از
آنِ چه کسی است ؟
2- شکر واقعی
چگونه محقق میشود ؟
پژوهش :
تبیین انواع شکر
در گستره ی نعمت ها وشکر مناسب با هر نعمت
برای مطا لعة
اوقات فراغت
عجیب ولی واقعی
بدان که در تمام
عمر خود ، تنها یک روز نماز صبحم قضا شد .پسر بچّه ای داشتم شب
آن روز از دست رفت . سحرگاه ، مرا گفتند که این رنج فقدان را به
علّت فوت نماز صبح ، مستحق شده ای . اینک اگر شبی تهجّد م ترک گردد
. صبح آن شب انتظار بلایی می کشم . ( مرحوم شیخ حسنعلی نخودکی ،
نقل از کتاب نشان از بی نشانها )
اصلاح الگوی مصرف
مقام معظّم رهبری
مقابله با اسراف و
صرفه جویی صحیح ، با حرف امکان پذیر نیست و قوای مقننه و
مجریه
موظفند با قانونگذاری صحیح و اجرا و پیگیری قاطعانه ، الگوی مصرف
را از "
تولید تا
مصرف و باز یافت " اصلاح کنند
. (1/ 1/
88 )
مجادله ی بی ثمر
مجادله و گفتگو
بین زن و شوهری که در باره ی خرج کردن پول اختلاف نظر دارند جز
ناراحتی نتیجه ای به بار نمی آورد . بهترین طریق روش توافقی روی
خرج کرد ن است .