سیاسی
عمليات رواني
مقدمه :
عمليات رواني پديده‌ي جديدي نيست و در طول تاريخ وجود داشته است ،
اما امروزه گستردگي و عمق بيشتري يافته است. در صدر اسلام نيز از
سوي مسلمانان، پيامبر(ص)، ياران پيامبر(ص) و حكومت اسلامي و در
مقابل مشركين، منافقين و اهل كتاب انجام شد. در قرآن كريم تقابل دو
جبهه ايمان و كفر را از سپيده‌دم تاريخ از بعد عمليات رواني نیز
ترسيم مي‌شود و در سيره‌ي پيامبر اكرم(ص) و معصومين(ع) درس‌هاي
ارزشمندي وجود دارد كه بايد در شرايط كنوني و در رويارويي با
استكبار جهاني و صهيونيسم غاصب از آن بهره بگيريم. سلسله مباحث
عمليات رواني با اين هدف پيگيري مي‌شود و در بخش اول به كليات بحث
مي‌پردازيم:
تعريف عمليات رواني :
تعريف واحد ، جامع و دقيقي از عمليات رواني وجود ندارد و تاكنون
تعاريف متعددي از آن شده است كه از آن جمله است :
« عمليات رواني ، عمليات طراحي شده‌اي براي انتقال اطلاعات و
شاخص‌هاي انتخاب شده به مخاطبان خارجي به منظور تأثيرگذاري بر
احساسات ( هيجانات ، انگيزه‌ه ، استدلال بي‌طرفانه و در نهايت
رفتار حكومت‌ه ، سازمان‌ها و گروه‌ها و افراد خارجي است) تعريف
فوق از پنتاگون است و تمامي پژوهشگران عمليات رواني در نوشته‌هاي
خود به تعريف فوق استناد و رجوع مي‌كنند. تعريف ديگر از عمليات
رواني عبارت است از: استفاده دقيق و طراحي شده از تبليغات و ساير
امكانات به منظور تأثيرگذاري بر افكار، احساسات و تمايلات گروه‌هاي
دوست ، دشمن و بي‌طرف براي دستيابي به اهداف ملي و داراي دو بُعد
است.
صاحبنظران اين رشته عمليات رواني را فرايندي مي‌دانند كه در آن دو
طرف شركت مي‌كنند و يكي از آنها يا هر دو مي‌كوشند تا با
تأثيرگذاشتن بر رفتار، عواطف و تمايلات طرف ديگر او را به انجام
رفتاري مطابق خواست خود وادارند.
اهداف عمليات رواني :
اهداف اصلي عمليات رواني عبارتند از:
1- برقراري شرايطي براي تسليم دشمن و پافشاري نكردن آنها براي
مبارزه .
2- درخواست از آنها براي ارائه اطلاعات و تحويل سلاح‌هاي جنگي
.
3- اطلاع‌رساني به غيرنظاميان و دور نگه‌داشتن آنها از صحنه نبرد
.
4- ارائه چهره‌اي مطلوب از نيروهاي خودي .
5- منحرف كردن تبليغات دشمن .
6- حمايت از فعاليت واحدهاي غيرنظامي در شرايط اضطراري و مرحله
تثبيت و تحكيم .
به بيان ديگر: هدف عمليات رواني، افزايش سطح عمليات جنگي و كاهش
تلفات هر دو طرف است.
ابزارهاي عمليات رواني :
ابزارهاي عمليات رواني در طول قرون و اعصار دستخوش تغيير و تحول
زيادي نشدند هرچند از لحاظ فناوري كاربردهاي روزآمدتر و گسترده‌تري
پيدا كرده‌اند. علت اصلي ثابت ماندن تقريبي ابزارهاي عمليات رواني
در طول قرون و اعصار اين بود كه هدف‌هاي محدود و مشخصي را پيگیري
كرده‌اند كه مهم‌ترين آن هدف‌ه ، تصرف اذهان مردم جامعه آماج و
مورد هجوم بوده است. اين ابزارها عبارت بودند از:
1- پیش از جنگ جهانی دوم زبان گفتاري: نامه‌ه ، كتاب‌ه ، مجلات ،
روزنامه‌ها.
2- سال‌هاي جنگ جهاني دوم : كتاب‌ه ، مجلات ، روزنامه‌ه ، تلفن ،
راديو.
3- دوران جنگ سرد : كتاب‌ه ، مجلات ، روزنامه‌ه ، تلفن ، راديو و
تلويزيون.
4- دوران پس از جنگ سرد : كتاب‌ه ، مجلات ، روزنامه‌ه ، تلفن ،
تلفن همراه ، دستگاه‌هاي دورنگار نامه‌هاي الكترونيك ، سي‌دي‌ه ،
اينترنت و ماهواره .
انواع عمليات رواني :
عمليات رواني با توجه به شرايط زماني، مكاني و موقعيتي متنوع است.
در تمام زمينه‌هاي سياسي، اقتصادي ، فرهنگي و حتي اجتماعي قابل
اجرا است و براي تحقق اهداف مي‌توان آن را در قالب هر يك از
زمينه‌هاي مذكور طراحي و اجرا كرد.
ادامه دارد ...