تربيت سياسي

در شماره پيشين، چند نكته اساسي در تربيت سياسي مطرح شد.

1-   قابليت رشد و تكامل جامعه انساني

2-  ناكامي مكاتب بشري و انديشمندان و سياستمداران در اداره جوامع

3-    طرح جامع و جاودانه اسلام براي بناي يك جامعه متكامل

4-  بررسي يكي از دستورات ديني اسلام (عقد اخوت) كه در تربيت سياسي جامعه بسيار مفيد و كارآمد است.

و اما آنچه در اين شماره مي خوانيد:

1- جدايي دين از سياست طرح خطرناك و مهلك از سوي دشمنان دين

2- مفهوم تربيت سياسي اسلام

 « طرح خطرناك جدايي دين از سياست»

بطور قطع اسلام يك دين سياسي است همانند ساير اديان الهي، و سالهاي طولاني مبارزه و استقامت مسلمانان موجب آن شد كه طرح جدايي دين از سياست از سوي دشمنان اسلام بعنوان يك طرح   نابود كننده اسلام و مسلمين مطرح شود.

براي پي بردن به ماهيت اين طرح و نتايج خطرناك آن از بيانات انديشمند بزرگ مرحوم علامه محمد تقي جعفري بهره مي بريم، ايشان در جلد 21، ص30 ترجمه و تفسير نهج البلاغه مي نويسند:

شگفت انگيزتر از همه عجائب دنيا، اين كه نابكاران نابخرد نخست تمايلات و تجاوزات خود خواهانه خود را وسيله تسلط بر مردم به نام سياست اجرا مي نمايند. و آن گاه براي اينكه از طرف مردم با عوامل ديني و وجداني مورد باز خواست و تقبيح قرار نگيرند، يك اصل ساختگي بشر سوز را در جمله معروف« دين از سياست جداست» به زور و دغل كاري به انسان ها تلقين مي نمايند. و سپس ديگر شئون با اهميت انساني را مانند فرهنگ، اقتصاد، حقوق، نظامي گري، مديريت هنرمندي و غير ذلك از يكديگر تفكيك مي نمايند. و بدينوسيله انساني منهاي انسان را مانند توپ فوتبال بازيچه خود قرار مي دهند. حتي گاهي اين تجاوز گري را به جايي مي رسانند كه مي گويند، خود بانيان دين گفته اند: ملكوت را به ما و دنيا را به قيصر(قدرتمندان طبيعي) بسپاريد. اين يك افترايي است كه براي تبرئه خود به پيشوايان الهي نسبت مي دهند.

گرچه وجود شخصيت بي بديل امام خميني(ره)با قيام و انقلاب خودش همه اين توطئه ها را خنثي و مردم مستضعف و حق طلب را متوجه اسلام ناب محمد(ص)نمود، امام بايد بدانيم كه دشمن همچنان دشمني مي كند و توطئه ها را پيچيده تر بكار مي گيرد. بر همين اساس لازم است جامعه اسلامي هم آشنايي با اصول و پايه هاي سياسي اسلام را يك ضرورت انكار ناپذير بداند، و هم شناخت خود را از اسلام ناب محمدي(ص) بطور مستمر افزايش دهد.

« مفهوم تربيت سياسي اسلام»

آشنايي با واژه هاي تحليل سياسي، توجيه سياسي، هدايت سياسي، آموزش سياسي، علم سياست، فلسفه سياسي، هوش سياسي، شم سياسي، كار سياسي، روابط سياسي و...بيش از آشنايي ما با واژه تربيت سياسي است. هر چند مفهوم تربيت سياسي عميق تر و گسترده تر از مفاهيم ذكر شده است. با وجود اينكه مفاهيم گوناگوني در باب سياسي بودن اسلام مطرح شده است اما آنچه از مفهوم تربيت سياسي مورد نظر ماست، اين است كه فرد و جامعه بگونه اي پرورش يابند كه انديشيدن آنها، تصميم، عبادات و اعملا آنها و بطور كلي زندگي آنها بر اساس سياست اسلامي باشد. و چون دين مبين اسلام از شموليت و فراگيري خاص برخوردار است و سياست را با ديانت بطور كامل مهزوج نموده است.طبيعتا مفهوم تربيت سياسي، شامل همه ابعاد زندگي فردي و جمعي خواهد شدو اگر سياست با ديانت پا به پاي هم در همه عرصه ها و در همه موضوعات حضور دارند و هيچ قلمرو ديني را خالي ار سياست نمي بينيم همچنانكه هيچ عرصه سياسي را خالي از دين پيدا نمي كنيم، سپس بايد مكتب اسلام شيوه خاصي براي تربيت سياسي مسلمانان و مؤمنان ارائه كرده باشد.

با كمترين تحقق و بررسي متوجه مي شويم كه اسلام عزيز يك شيوه بي نظيري را براي تربيت انسان از ابتداي زندگي تا انتهاي آن بطور دقيق، ظريف، و كارآمد در كارگاه الهي صورت گرفته است و از طريق رسانه وحي به ما ابلاغ شده است.

اين طرح جامع كه آميخته اي از ديانت و سياست مي باشد چنان وسيع و دامنه دار است، كه در دهها جلد كتاب نمي گنجد، و ما در اين نشريه به گوشه هايي از آن مي توانيم اشاره كنيم.

 

 سياست در نقطه هاي آغازين

آياتا بحال فكر كرده ايد كه نامگذاري كودك هم از موضوعات سياسي باشد؟ و تاثير سياسي در زندگي انسان داشته باشد؟ مي دانيم كه نام خوب و با معنا، در شادابي، سربلندي و رفتار اجتماعي فرد تاثير دارد.

 انتخاب نام فرزند، نشان از آرمانهاي پدر و مادر دارد. و علاقمنديهاي والدين را مي توان از نام فرزند كشف كرد. گرايش به شخصيتها، جمعيتها، احزاب و آئين ها را از نامگذاري فرزندان مي توانيم بدست بياوريم. كسي كه براي دخترش نام سميه مي گذارد، به مفهوم آن است كه آينده دختر را در پاكي، صداقت و شجاعت تا مرز شهادت  مي خواهد. كسي كه نام ابوالفضل را براي كودك خويش انتخاب مي كند خواهان آينده اي مملو از ايثار، فداكاري، دينداري، جانبازي و وفاداري تا سرحد شهادت است.

روح الله اسمي است كه پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران در  خانه هاي زيادي شنيده مي شود و امروز نام سيدحسن نصرالله با تدبير و مقاومت جانانه ايكه در مقابل اسرائيل نشان داد، در سرتاسر جهان بر روي كودكان زيادي گذاشته شد.

اصولا ما دينداري و سياستمداري را از معصومين عليهم السلام شروع كرده ايم. از نام آنها تا مرامشان، احمد و محمد و علي، فاطمه، حسن، حسين، صادق، سجاد، باقر و ....... در خانه هاي ما فراوان بگوش       مي رسد. و ميليونها مسلمان بدين نام خوانده مي شوند. شايد اين سوال به ذهن بعضي خطور كند كه نامگذاري فرزندان به نام معصومين عليهم السلام و پيشوايان ديني ارتباطي به تربيت سياسي اسلام ندارد، چون همه ملت ها، آئين ها و طوايف و قبايل از اين شيوه استفاده     مي كنند. و اسامي بزرگان، دانشمندان، هنرمندان، ورزشكاران، روساي قبايل، مبارزان و........ در بيشتر كشورها مورد انتخاب براي فرزندان قرار مي گيرد. ظاهرا اين تصور درست است و وضعيت موجود هم گواه اين مدعا است اما به يك نكته مهم بايد توجه داشته باشيم و آن اينكه نامگذاري در اسلام بصورت هدفمند و برنامه ريزي شده مورد توجه پيشوايان ديني بوده است. ولي طوايف ، قبايل و ملل و...... صرفا نشان از علاقمندي، يادبود عرفي بودن دارد. و توجه عميق، تاثيرگذاري و تربيت كنندگي موضوع را مدنظر قرار نمي دهد.

 

با توجه به روشن بودن موضوع كافي است كه چند روايت را اجمالا مطرح نمائيم.

1- شخصي به امام صادق عليه السلام عرض كرد كه ما نامهاي شما و پدرانتان را براي خودمان انتخاب مي كنيم آيا اين عمل براي ما سودي دارد؟ حضرت فرمود: «آري به خدا سوگند، و مگر دين جز دوست داشتني با خوبان و دشمني با بدان است.»

مي بينيم كه حضرت در جواب خودش ضمن تاييد به دو موضوع مهم اشاره مي فرمايند:

تراز دينداري دوستي با دوستان خدا و دشمني با دشمنان خدا «سياست» است و «ديانت»

اين مهم را در نامگذاري فرزندان هم لازم مي دانند.

2-امام باقر عليه السلام فرمود: وقتي شيطان بشنود كسي را با نام محمد صداي زنند از شدت ناراحتي مانند سرب گداخته آب  مي شود. و هنگامي كه بشنود كسي را با نام يكي از دشمنان خدا صدا مي زنند از شدت خشنودي به وجو مي آيد.

3- پيغمبر اسلام فرمود: هر كس چهار پسر داشته باشد و هيچكدام را به نام من ننامد بر من جفا كرده است.

4- امام باقر عليه السلام فرمود: ما بر فرزندان خود از كودكي كنيه مي گذاريم تا مبادا مردم او را با كنيه بد صدا كنند. و حتي دستور داريم كه فرزند را قبل از تولد نامگذاري كنيم و اولين خوبي به حق فرزند هم نام نيك نهادن بيان شده است.

5- و ميدانيم رسول گرامي اسلام نام زشت افراد و شهرها را تغيير مي داد. از احاديث مذكور متوجه مي شويم كه هدايت و راهنمايي پيشوايان ديني در خصوص نامگذاري فرزندان يك برنامه هدفمند جامع و تاثيرگذار بوده است.

نامگذاري قبل از تولد، انتخاب كنيه مناسب، اولين نيكي به فرزند، ناراحتي شيطان، ثواب داشتن انتخاب نامهاي ائمه، تغيير نامهاي زشت يكي از جديترين، مناسب ترين و كاربردي ترين شيوه تربيت ديني و سياسي است.

موضوع ديگري كه مي توانيم در تربيت ديني سياسي از آغاز زندگي انسان مورد توجه قرار دهيم.

مسئله- خواندن اذان و اقامه در گوش نوزاد است.

روشن است كه كودك معاني دقيق اذان و اقامه را درك نمي كند.

اما قطعا روح پاك و روان لطيف و اعصاب ظريف كودك از همين الفاظ خوب تاثير عميقي دريافت مي كنند و پيامها در روان كودك حك ميشود. و او بعدها در روان خود گرايش و جذابيت و انسي نسبت به آن الفاظ حس مي كند. و دين مبين اسلام به اين موضوع توجه نشان داده است.

در روايت آمده است كه رسول اعظم صلي الله عليه و آله فرمود: هر كس صاحب فرزندي شد در گوش راستش اذان و در گوش چپش اقامه بگويد تا از شر شيطان محفوظ بماند.

اينكه اسلام عزيز ياران خود را از آغازين روزهاي زندگي در مسير توحيد قرار مي دهد و هيچ فرصتي را به شيطان واگذار نمي كند.

بلكه هر روزنه احتمالي را بر روي شيطان مي بندد. يك ابتكار جالبي است كه در تربيت ديني و سياسي انسان بسيار مفيد است. و البته شيطان هم سعي مي كند پيروان خويش را از كودكي تربيت كند و بر جمعيت اردوگاه خويش بيفزايد.     

 

 والسلام