«ذخيره ي هستي»
او كي مي آيد؟
بيا،
بيا كه آمدنت دير شد...
«متي ترانا و نريك؟» يكي از پرسش هايي كه در موضوع مهدويت مطرح
است زمان ظهور حضرت مهدي(عج) بعنوان آخرين ذخيره الهي است. به
گونه اي كه تاريخچه ي اين سوال حتي به سال ها قبل از تولد آن
حضرت باز مي گردد.
همواره ائمه(ع)، بعنوان روشنگران طريق هدايت، با آنكه آثار و
علائم ظهور، اوصاف حضرت، تصميمات و تدابير مهم آن عزيز را بيان
فرموده اند پاسخ اين پرسش را بعنوان يكي از اسرار الهي
يادآور شده اند و علم به وقت ظهور را ويژه خداوند متعال ذكر
نموده و كساني كه براي قيام آن حضرت وقت تعيين نموده اند
دروغگو معرفي كرده اند.
در روايت آمده است وقتي دعبل خزاعي(شاعر بلندآوازه شيعه) در
محضر امام هشتم علي بن موسي الرضا(ع) در ضمن قصيده خود سخن از
ظهور و قيام حضرت مهدي(ع) بر زبان جاري ساخت آن حضرت در حاليكه
اشك از ديدگانش جاري بود فرمودند:
اي خزاعي همانا روح القدس بر زبانت اين دو بيت را جاري ساخت،
آيا مي داني اين امام كيست و چه زماني قيام مي كند؟
آنگاه امام هشتم خود به معرفي امام قائم پرداختند، سپس درباره
زمان ظهور چنين فرمودند، كه رسول الله فرموده اند: مثل ظهور
قائم ما(عج) مثل قيامت است كه خداوند درباره آن فرموده هيچكس
جز او به هنگامش آن را آشكار نمي سازد. اين امر بر اهل آسمانها
و زمين دشوار است،(قيامت) جز ناگهان به سراغ شما نمي آيد.(1)
از آنجا كه پيامبر(ص) مخفي بودن زمان ظهور را همانند قيامت و
رستاخيز قلمداد نموده اند، ميتوان نتيجه گرفت با مخفي بودن
قيامت يك نوع آزادي عمل براي همگان پيدا مي شود و از سوي ديگر
چون وقت آن بطور دقيق معلوم نيست و در هر زماني احتمال وقوع آن
وجود دارد نتيجه اش آماده باش دائمي است و همين طور در باره
قيام حضرت مهدي(عج) است چرا كه اگر در تاريخ قيام آن عزيز
تعيين مي شد. اگر زمانش دور بود همه در غفلت و غرور و
بي خبري فرو مي رفتند و هرگاه زمانش نزديك بود ممكن بود آزادي
عمل را از دست بدهند و اعمالشان جنبه ي اجباري به خود بگيرد.
همانگونه كه علم به زمان قيامت فقط در اختيار خداوند است. علم
به زمان ظهورحضرت مهدي(عج) نيز در عهده خداوند است لذا خود
حضرت ولي عصر(عج) فرموده اند: اما ظهور فرج همانا در اختيارخدا
و علم الهي است و دروغ گفته اند تعيين كنندگان وقت ظهور(2) و
همين نكته را امام(ع) در آخرين توقيع خود به آخرين سفيرشان
چنين فرموده اند: ظهوري نخواهد بود مگر آنگاه كه خداوند تبارك
و تعالي اجازه فرمايند.(3)
لذا از مطالب بالا بدست مي آيد كه زمان ظهور يكي از اسرار الهي
است و اينكه اين امر خطير ناگهاني و غيرقابل پيش بيني صورت
مي گيرد.
حضرت علي(ع) مي فرمايند: مهدي از ما اهل بيت است كه خداوند
امر(فرجش) را در يك شب اصلاح فرمايد.(4)
و در روايات بسياري ظهور آن حضرت به آمدن شهاب تشبيه شده است و
غيره منتظره بودن شهاب بسيار واضح است.
امام باقر(ع) پس از بيان غيبت امام مهدي(ع) فرمود: او همانند
شهابي شعله ور فرا خواهد رسيد.(5) نكته البته آنچه گفته شده
بدين معني نيست كه به كلي بحث زمان ظهور در روايات مورد اشاره
قرار نگرفته است بسياري از روايات بيانگر نوعي تعيين وقت است
اما في الجمله تعيين وقت دقيق مانند:
1- رواياتي كه ظهور حضرت را روز جمعه ذكر كرده اند. امام
صادق(ع) فرمودند: قائم ما اهل بيت روز جمعه ظهور خواهد كرد.(6)
2- رواياتي كه روز ظهور را مصادف با روز عاشورا ذكر كرده اند.
امام باقر(ع) فرمودند: «در ضمن رواياتي در باره عاشورا» اين
عاشورا روزي است كه در آن قائم (عج) قيام خواهد كرد.(7)
3- رواياتي كه ظهور حضرت را در سال فرد ذكر كرده اند و روايات
بسيار ديگر كه هيچ يك دلالتي بر تعيين وقت ظهور ندارند.
پس بطور دقيق سال ظهور، ماه و هفته وروز ظهور معين شده است.
اما اجمالا مي دانيم كه حضرت روز جمعه و روز عاشورا ظهور خواهد
كرد؟ اما در كدام سال؟... مشخص نيست.
سوال اگر خود امام نيز از زمان ظهور بي اطلاع است چگونه
هنگامي كه اراده الهي به ظهور تعلق گرفت حضرت آگاه خواهند شد؟
امام صادق(ع) مي فرمايند: هنگامي كه خداوند اراده فرمود كه امر
ظهور را اظهار نمايد در قلب حضرت مهدي خطور خواهد شد و ايشان
به امر الهي قيام خواهند فرمود.(8)
پس نتيجه اينكه آن حضرت از طريق الهام از زمان ظهور
آگاه مي شوند.
البته مخفي بودن زمان ظهور داراي حكمتهاي بي شماري است كه برخي
عبارتند از:
1- زنده نگه داشتن روح اميد و انتظار در جامعه در طول غيبت
2- معنا پيدا كردن امتحان شيعيان در عصر غيبت، لذا شيعه دائما
خود را در حال امتحان شدن مي داند.
3- غافلگير نمودن دشمنان، چرا كه يكي از حكمت هاي غيبت امام
(عج) تلاش براي نابود كردن آن حضرت بود. از اين رو روشن بودن
زمان ظهور، دشمنان را براي مقابله و از بين بردن آن حضرت آماده
مي ساخت.
در حاليكه نامعلوم بودن و ناگهاني بودن زمان ظهور باعث
غافلگيري دشمنان خواهد بود.
اللهم اكشف هذه الغمه عن هذه الامه بحظوره
و عجل لنا فرجه و سهل مخرجه
انهم يرونه بعدا و نريه قريبا
برحمتك يا ارحم الراحمين
(دعاي عهد)
پانوشت:
1-
سوره ي اعراف آيه 187
2-
كتاب الغيبه شيخ طوسي
3-
كتاب الغيبه شيخ طوسي
4-
كمال الدين، شيخ صدوق، ج1 ص 152
5-
كتاب الغيبه ص 151
6-
خصال شيخ صدوق، ج 2 ص 394
7-
تهذيب الاحكام شيخ طوسي، ج 4 ص 300
8-
اصول كافي ج 1 ، ص 343 ، و كتاب الغيبه ص 164