شناخت مرزهاي گناه

حجه  الاسلام قرائتي

يكي از مسائل بسيار مهم در راستاي گناه  شناسي، شناخت مرزهاي گناه است. به عبارت روشنتر مرز بين بعضي از صفات نيك اخلاقي با صفات بد اخلاقي كه منشا گناه است، بسيار باريك است، و بسيار ديده شده كه افرادي در عقيده، يا در عمل و يا در هر دو، بر اثر عدم شناخت مرزهاي گناه و ثواب، آن مرزها را ناديده گرفته  اند و يا ويران كرده  اند و در نتيجه ناخودآگاه، با قصد قربت، گناهي را به عنوان كار پسنديده و نيك انجام مي  دهند. و يا به عكس كار بسيار خوبي را به خيال اينكه كار زشت است ترك مي  كنند.

و اين  گونه اشتباهات آثار شوم عملي و فرهنگي خواهد داشت. گرچه اين بحث، يك بحث نو و مشروح است، ولي ما در اينجا به چند عنوان اشاره مي  كنيم، تا راهگشائي براي بررسيهاي مفصلتر باشد.

با توجه به اينكه در حقيقت بين اين عنوانها، مرزهاي وسيع وجود دارد و اين ما هستيم كه مرز بين آنها را باريك، تصور كرده و بر اثر عدم شناخت ضابطه  ها، گرفتار اشتباه مي  شويم و مشمول اين   ضرب  المثل مي  گرديم كه: «خواست ابروانش را درست كند چشمش را كور كرد.»

 

به عنوان نمونه به اين عناوين توجه كنيد كه مرز بين آنها نزديك است:                               

1- ذلت- تواضع                                                                                                                   

2- تكبر- عزت و وقار                                                                                                          

3-دنياپرستي- سياست                                                                                                       

4-بخل- قناعت                                                                                                               

5- سكوت- كنترل زبان                                                                                                     

6- بيباكي- شجاعت                                                                                                        

7-تعطيل غرائز- عفت و خويشتن  داري                                                                               

8-اسراف- سخاوت                                                                                                         

9-مساوات- عدالت                                                                                                          

10- ترك دنيا- زهد                                                                                                         

11- تنبلي- توكل                                                                                                             

12- تملق- مدح شايسته                                                                                               

13- رشوه- هديه                                                                                                           

14- انظلام- استضعاف                                                                                                  

15- غيبت- افشاگري                                                                                                   

16- لجاجت- استقامت                                                                                                

17- حرص- تلاش                                                                                                       

18- عجز- صبر  (1)                                                                                                     

و دهها موضوع ديگر كه اگر درست تبيين بشوند. و مرزهاي گناه و ثواب بدي و خوبي براي ما روشن شود رفتارهاي ما هم پاك  تر و صحيح  تر خواهد شد.                                                 

بتوفيق الهي در شماره  هاي آينده بتوضيح و تشريح اين موضوعات خواهيم پرداخت.         

پاورقي

1- گناه  شناسي،ص 240 و241