تدبير ش 12
/3- دائماً جهت گيري كارها را با سند چشم انداز تطبيق دهيد
توجه دائم به سند چشم انداز (لازم) است. اين سند چشم انداز، مسئله ى مهمى است. نبايد هم تصور شود كه اين سند يا سياستهاى كلى را كسانى نشسته اند و دارند تنظيم ميكنند؛ نه. درست است كه اينها يك فرايندى دارد و از يك جاهايى شروع ميشود؛ ليكن آن كسى كه در اين زمينه كار و فكر ميكند و تصميم مى گيرد، خودِ رهبرى است؛ اين سياستها، سياستهاى رهبرى است. اينها چيزهايى است كه با توجه به همه ى جوانب ملاحظه شده و اين سند چشم انداز درآمده است و بر اساس سياستهاى كلى اى كه در اين مدت وجود داشته، اعلام شده است. اينها بايد در برنامه ها رعايت شود و نبايد تخلف شود. البته ممكن است بعضى از تاكتيكها به ظاهر با سياستها متناسب نباشد؛ اما انسان دقت كه بكند، مى بيند اين تاكتيك در نهايت به همان چيزى كه در سياستها يا در سند چشم انداز ترسيم شده است، برميگردد. ما از اين امتناعى نداريم. ... اما جهتگيرى حتماً بايد جهتگيرى سند چشم انداز باشد. 06/06/85
2/3- با بهره گيري از فرصت استثنايي موجود براي دستيابي به اهداف سند چشم انداز سپاه و بسيج ، برنامه ريزي كنند
فرصت اين روز و روزگارى كه شما بر سر كار هستيد، بسيار فرصت استثنايى و مغتنمى است؛ حقيقتاً از دوره هايى است كه ما نظير آن را در گذشته ى دوران انقلاب تا امروز كم داشته ايم. اولاً، شعارهاى دولت و مسئولان و اهداف تعيين شده ى آنان كاملاً با مبانى انقلاب و با مبانى اعلام شده ى امام عزيز ما منطبق است. ثانياً، اين گفتمان در بين مردم به طور محسوسى زنده است و وجود دارد... مردم، تشنه ى عدالت، تشنه ى مبارزه با فساد و تشنه ى تمسك به اصول انقلاب بودند... خود اين نعمت بزرگى است كه اين تفكر به صورت يك گفتمان مسلط در جامعه درآمد و همچنان ادامه دارد ... اين فرصت، واقعاً فرصت مهمى است ... از لحاظ انعكاس بين المللـــى، كشــــور از يك عزت كم سابقه يا بى سابقه اى برخوردار است؛ ابهت نظام اسلامى، عظمت ملت ايران، رسايى و شفافيت اغراض و اهداف جمهورى اسلامى در دنياى اسلام، بيش از هميشه است... به هــر حال، فرصت بسيار مهمى است.آنچه كه من به اين مناسبت ميخواهم عرض بكنم، ايـــن است كه من و شما - همه مان، يكـايكمــان - توجه داشته باشيم كه اين فرصت را نبايد از دست بدهيم... من ميخواهم تكيه كنم كه حتّى يك روز را هم نگذاريد هدر برود... اين فرصت، بسيار فرصت مهمى است ... اوضاع بين المللى، اوضاع منطقه و ضعف روزافــزون دشمنِ معاندِ نظام جمهورى اسلامى - يعنى امريكا و صهيونيسم - اينها همه، چيزهايى است كه جزوِ امدادهاى الهى است؛ اينها را مغتنم بشماريم و از اين فرصت، هر چه ممكن است بيشتر استفاده كنيم . 06/06/85
3/3- نيروهاي مسلح بايد دولت را در تحقق شعارهايش كمك كنند
از تمام روزهاى اين سه سالى كه على العجاله از عمر اين دولت باقى است، حداكثر استفاده را بكنيد؛ اين فرصت، بسيار فرصت مهمى است. اگر خداى نكرده طورى بشود كه نتوانيم آنچه را كه مردم درباره ى مجموعه مان تصور ميكنند، آن را تحقق ببخشيم، خسارت بزرگ خواهد بود و به اين جريان و جهتگيرى حتماً ضربه وارد خواهد آمد. آن وقت اميرالمؤمنين فرمود: «و لقلّ ما شى ء ادبر ثمّ اقبل»؛ موجى كه برگشت و رفت، ديگر خيلى آسان اين طرف نميآيد و برنميگردد. خون دلها بايد خورد و زحمتها بايد كشيد تا اينكه باز براى اقبال و توجهــى كه امروز وجود دارد، زمينه فراهم شود. اين را نبايد از دست داد.خوب، نتيجه ى اين چيست؟ نتيجه اش اين است كه هم شما و همه، همه ى دلسوزان كشور بايد به دولت كمك كنند تا بتواند اين شعارهايى را كه مطرح كرده، تحقق ببخشد. همه، بدون اغماض، و هر كسى كه حقيقتاً براى اين كشور و نظام دلسوز است، بايد در اين زمينه، خود را متعهد بداند. 06/06/85
4/3- انجام فعاليتهاي برون مرزي بايد با سياستهاي خارجي نظام هماهنگ باشد
يكى از ضعفهاى عمده ى ما، هم زمان دولت قبل، هم زمان دولت ماقبلِ قبل، همين بود كه دستگاههاى اقتصادىِ ما به دستگاه وزارت خارجه ى ما متصل نبودند؛ يعنى آنها براى خودشان كار ميكردند؛ گاهى يك نفرى مي رفت از يك وزارتخانه اى، در يك كشورى يك قرارداد مهمِ قابل توجهى هم مى بست، آن وقت سفير ما در آن كشور اصلاً مطلع نميشد.خوب، اين خيلى عيب بزرگى است. نبايـــد بگذاريد اين كار در اين دولت اتفاق بيفتد. 06/06/85
تدبير ش 17
با «صبر» و «شکر»، براي پيگيري اهداف و آرمانهاي انقلاب اسلامي ، برنامه ريزي كنيد
ملت و مسئولان با تکيه بر عوامل اصلي پيروزي و استمرار انقلاب يعني«صبر»و«شکر»، مسير پيروزيها و موفقيتهاي خود را ادامه مي دهند ... صبر و شکر، عامل پيروزي و استمرار انقلاب است. صبر، هميشه به معناي تحمل سختيها نيست؛ بلکه به معناي استقامت و ادامه دادن راه است چرا که در غير اينصورت، هر نقطه توقف، به نقطه تهاجم دشمن تبديل مي شود. بنابراين بايد با شجاعت، تدبير و برنامهريزي، اهداف انقلاب اسلامي و آرمانهاي ملترا پيگيري کرد... شکر، عامل ديگر «پيروزي و ادامه انقلاب» است ... بايد نعمتهاي بزرگي همچون حاکميت اسلام، زنده و جذاب بودن شعارهاي امام و انقلاب پس از 28 سال، پرچمداري جمهوري اسلامي در تبليغ دين خدا در سراسر جهان و عزت اسلامي ملت ايران را حقيقتاً شکر گزاري کنيم ... پشتکار و تلاش بي وقفه دولت ، از ديگر نعمتهاي الهي است. مسئولان دولت به معناي حقيقي کلمه، شبانه روز در حال مجاهدت هستند و با برنامه ريزي، اقدام و پيگيري، اهدافِ نظام و مردم را دنبال مي کنند؛ که بايد اين نعمت را شناخت و قدردانست. (گزارش خبري) 3/12/85
تدبير ش21
برنامه ريزي در همه سطوح بايد با جهتگيري سند چشم انداز بيست ساله انجام شود
در همه ى برنامه ريزيها، سند چشم انداز در نظر باشد و اين را در همه ى سطوح ملاحظه كنند. ثبات در برنامه ريزى، شرط موفقيت است. اگر ثبات در برنامه ريزى و استمرار در جهت درست نباشد - كه البته اين حركت در طول راه تصحيح هم خواهد شد، لكن جهتگيرى يكى است و استمرار دارد - سازندگى و پيشرفت كشور به نتيجه نخواهد رسيد بيست سال را در نظر بگيريد. هر سال ما يك برنامه داريم – برنامه ى يك ساله كه با بودجه به مجلس داده مي شود - كه اگر بنا باشد جهتگيرى منظم نباشد، امكان دارد تناقض در اين برنامه ها، اصلاً كارهايي را هم كه انجام مي گيرد، خنثى كند. ما برنامه هاى پنج ساله درست كرده ايم - در همه ى دنيا معمول است - اما اگر برنامه ى پنج ساله ى امروز در جهت مقابل برنامه ى پنج ساله ى ديروز يا در جهت مقابل برنامه ى پنج ساله ى فردا باشد، اين كارها همديگر را از بين خواهد برد و اصلاح هرگز صورت نخواهد گرفت؛ چون فعاليتها همديگر را خنثى مي كنند و نتيجه، ضايع شدن سرمايه هاى ملى است. ما براى اينكه اين اتفاق نيفتد، برنامه ى بلندمدت كلىِ عام را به عنوان سند چشم انداز تهيه كرديم. اين، برنامه ى كلىِ بيست ساله است. برنامه ها زير اين سقف بايد شكل بگيرند؛ برنامه هاى پنج ساله در اين جهت بايد حركت كنند. هر دولتى سر كار مى آيد، اين جهت را حفظ كند؛ آن وقت برنامه ها مي شوند مكمل هم. البته دولتها همه يك جور نيستند؛ بعضيها كند كار مي كنند، بعضيها تند كار مي كنند، بعضيها همه ى نيرويشان را به صحنه مى آورند، بعضيها آن جور نيستند، بعضى ممكن است اشتباهات بكنند، بعضى نكنند؛ اينها همه اش قابل اصلاح است؛ ولى جهتگيرى بايد يكى باشد. بنابراين در همة برنامه ريزيها اين را هم ملاحظه كنيد 9/4/86
تدبير ش23
اساتيد دانشگاهها آشنايي با معارف ديني را براي خود و دانشجويان برنامه ريزي كنند
اساتيد هم خودشان را از آشنايي با مــعارف دينــي بي نيــاز نـداننـد.... آن مقداري كه در ارتباط با اساتيد علي العجاله لازم است - كه عمري را گذرانده اند و زحماتي كشيده اند - اين است كه با مسائل اسلامي و معارف اسلامي خودشان را آشنا كنند. واقعاً برنامه ريزي كنند براي اين كار؛ هم خود اساتيد محترم، هم آقاياني كه در دانشگاهها هستند، برنامه ريزي كنند. ليكن مخاطب عمده ي شما دانشجوها هستند. 9/7/86
تدبير ش 26
چيزهايي كه اعتماد به نفس را تقويت ميكند بايد برجسته كنيد
چيزهايي كه اين اعتماد به نفس را ضعيف ميكند، بايد از آن اجتناب شود؛ بخصوص نخبگان، كه بعضي از اينها را من گفتم؛ خودتان فكر كنيد، رويش مطالعه كنيد؛ چيزهايـــي كه اين اعتمـــاد به نفـس را تقويـت ميكنـد، اينهـا را بايـد برجسـته كنيـد، شمـا در نشريـات دانشجـويي، استـاد در سـر كــــلاس، دانشجوهـا در تشكلهـاي دانشجويــي، دانشـجـوها در محيـط اثرگذاري خودشان. 13/10/86
تدبير ش28-29-30
بايد كساني كه براي تحرك استعداد دارند، فرصتهاي برابر دريافت كنند
براي دههي چهارم... دو شاخص عمده وجود دارد که بايد اين دو را حتماً بدست بياوريم: يکي پيشرفت است، يکي عدالت. ما مثل بعضي از کشورها و نظامهاي دنيا فقط به پيشرفت فکر نميکنيم؛ ما پيشرفت را همــراه با عدالــت ميخواهيم... ما ميخواهيم کشورمان از همهي جهات - از لحاظ علمي، از لحاظ اقتصادي، از لحاظ فناوري، از لحاظ سياسي ـ به پيشرفت برسد، مردم به رفاه دســت پيدا كـنند ؛ اما در كنار رفاه ميخواهيــم کشور عادلانه و با عدالت اداره بشود؛ اين مهم است. نه عدالتِ بدون پيشرفت مطلوب اســت، نه پيشــترفتِ بدون عدالت. عدالتبدون پيشرفــت يعني برابري در عقب ماندگي، برابري در فقر؛ اين را نميخواهيم. پيشرفت بدون عدالت را هم هرگز مطالبه نميکنيم؛ پيشرفت همراه با عدالت. بايد فواصل طبقاتي کم بشود. بايد آن کساني کهبرايتحرک استعداد دارند، فرصتهاي برابر دريافت کنند. 1/1/87
همهي پيشرفتها بايد در سايه عدالت و در كنار تامين عدالت باشد
کـشور بايد پيشـــرفت کنــد؛ پيشرفت در همهي بخشها: پيشرفت در توليد ثروت، پيشرفت در افزايش بهرهوري، پيشرفت در عزم و ارادهي ملي، پيشرفت در اتحاد ملي و نـزديکي قشــرهاي مــختلف بــه يکديگر، پيشرفت در دسـتاوردهاي عـلم و فـناوري، پيشـرفت در اخلاق و در معـنويت، پيشــرفت در کـم کـردن فـاصلهي طبقاتي، در رفاه عمومي، در انضباط اجـتماعي، در بوجـود آمـدن وجـدان کاري در يکايک آحــاد ما مردم، پيشرفت در امنيت اخلاقي، پيشرفت در آگاهي و رشد سياسي، پيشرفت در اعتماد به نفس ملي... پيشرفت در هـمهي اين زمينهها لازم است؛ اما همهي اين پيشرفتها بايد در سايــهي عدالــت و در کنــار تأمين عدالت باشد. 1/1/87
بايد براي سرنوشت و آينده كشور احساس مسؤوليت و تعهد كنيم وبدانيم كه ميتوانيم نقش ايفا كنيم
ما هر كداممان در هر جايي كه هستيم، بايد براي سرنوشت كشور و براي آيــنده ي كــشور ، احساس مسؤوليت و تــعهد كــنيم و بدانيم كه مــي توانيم نــقش ايـفا كنيم... هـمه بــايد احــساس مسـؤوليت كنند. با احساس مسؤوليت همگاني و هــمه جــانبه و با هـدايت دستگاههـــاي مسؤول كشــــور – دستگاههــاي دولتـــي و مجـــلس شــوراي اسلامي و قوه ي قضاييه – ملــت ايران خواهد توانست بر همه ي اين موانع و مشكـلاتــي كه دشــمنان جهاني مي خواهند بر او تحميل كنند، فايق بيايد و با قدرت و با حكمت خود، جامعه ي نمونه اي را كه اسلام براي مسلمانها خواسته است، تشكيل بدهد 11/2/87
نوآوري به معناي تكيه كردن به گذشته براي بناي آينده است
آنچه ميتواند براي آينده ي ما اميدبخش باشد، همين است كه بحمداللَّه شعـــار نوآوري كه لازمه ي نوآوري هم همين شكوفايي استعدادها و ثمربـخـشي سرمايه گذاري هاي قبـلي اســت - يك شعار حقيقي اســت - شعار زمــان و نيــاز روز ماست. همه ي قرايـن هـم اين را نشـان مـيدهد. نوآوري يـك نيـاز كـنوني حـركت كشور است. نوآوري به معناي خط بطلان كشيدن بر گذشته نيست؛ بلكه به معناي تكيه كردن به گذشته براي بناي آينده است. و اين احتياج دارد به اينكه همه ي همت ما، همه ي تلاش ما متوجه به اين باشد كه ما بايداين كشورو اين تاريخ را بسازيم. 17/2/87
تدبير ش33
اولويت را به كارهايي بدهيد كه نيمه كاره مانده
ما گفتيم نوآوري و شكوفايي. نوآوري به معناي پروژه ي جديد ايجاد كردن نيست. نوآوري يعني نوآوري در فكر، در انديشه، راه هاي نو را پيدا كردن و آنها را به عنوان برنامه و راهنماي كار در اختيار ... قرار دادن؛ معناي نوآوري اين است كه شيوه هاي نو را پيدا كنيم. بخشي از شكوفايي هم اين است كه كارهايي را كه شما تا حالا كرده ايد، بتواند طعم خودش را به كام مردم بنشاند. پس اولويت را به كارهايي بدهيد كه نيمه كاره مانده؛ چه آنهايي كه در دولت شما شروع شده، چه آنهايي كه در دولتهاي قبلي شروع شده. مهم اين است كه در همين دوره مردم طعم همه ي خدمات شما را بچشند. ديدار با اعضاي هيئت دولت2/6/87
گفتمان مسئولان كشور بايستي پيشرفت و عدالت باشد
دهه اي كه ما در پيش رو داريم،دهه ي پيشرفت و عدالت است. اين دو شعار، شعار دهه ي آينده است:پيشرفت، عدالت... ما ميخواهيم در اين دهه يك پيشرفت جهشي همه جانبه و يك عدالت گستري وسيعِ همه جانبه اتفاق بيفتد. خوشبختانه زمينه هايش هم فراهم است. در اين دهه، گفتمان مسئولان كشور بايستي پيشرفت و توسعه باشد؛ پيشرفت و عدالت باشد. ديدار با اعضاي هيئت دولت 2/6/87
تدبير ش 40-41
لزوم تحرك و برنامه ريزي براي پيشرفت در همهي زمينهها
مقصود از پيشرفت، پيشرفت همه جانبه است. از همه ي ابعاد در كشور، اين ملت، شايسته و سزاوار پيشرفت است: پيشرفت در توليد ثروت ملي، پيشرفت در دانش و فناوري، پيشرفت در اقتدار ملي و عزت بين المللي، پيشرفت در اخلاق و در معنويت، پيشرفت در امنيت كشور - هم امنيت اجتماعي، هم امنيت اخلاقي براي مردم - پيشرفت در ارتقاي بهره وري. … همچنين پيشرفت در قانون گرايي و انضباط اجتماعي؛ كه اگر ملتي دچار بي قانوني بشود، قانون شكني بر ذهن و عمل مردم حاكم بشود، هيچ پيشرفت معقول و درستي نصيب آن ملت و كشور نخواهد شد. پيشرفت در وحدت و انسجام ملي؛ ... پيشرفت در رفاه عمومي ... پيشرفت در رشد سياسي؛ ... مسئوليت پذيري، عزم و اراده ي ملي؛ در همه ي اين زمينه ها بايد پيشرفت بشود. البته با حرف نميشود، با الفاظ نميتوان كاري انجام داد، نوشتن اين چيزها روي كاغذ اثري ندارد؛ تحرك و برنامه ريزي لازم دارد.2 2. 01/01/88 بيانات در حرم رضوي
تدبير ش44
عقب افتادگيهابايد درهمة زمينهها جبران بشود
كشور ما امكانات وسيعي دارد، نيازهاي زيادي دارد، اهداف بلندي هم پيش روي خود دارد. ما امكاناتمان خيلي زياد است؛ امكانات طبيعي داريم، امكانات معدني داريم، امكانات فراوان انساني داريم كه از همة اينها بالاتر است. استعداد انساني در كشور ما از متوسط جهاني بالاتر است. اينها خيلي سرمايه هاي بزرگي است. نيازهايمان هم خيلي زياد است؛ ما عقب افتادگي هاي مزمن داريم. اين عقب افتادگي ها بايد در همة زمينه ها جبران بشود؛ در زمينة علمي، در زمينة فنّي، در زمينه هاي اجتماعي، در زمينه هاي فرهنگي. اينها كار ميطلبد؛ تلاش ميطلبد4.
4. 12/05/88 بيانات در مراسم تنفيذ حكم دهمين دوره رياست جمهوري
تدبير ش47
لزوم حركت در جهت هدف ترسيم شده
نكاتي كه اين جوانان عزيز اينجا گفتند... پيداست جوانها عميقاً به مسائل اساسي توجه دارند. ايني كه يكي از جوانهاي عزيز گفتند: «فعاليتها بايد بر اساس نيازهاي آينده باشد، اين آينده را ترسيم كنيد، اين نيازها را تصوير كنيد»؛ يا در همين زمينه جوان عزيز ديگري گفتند: «جهت حركتمان را خودمان معيّن كنيم؛ نه اينكه جهت حركتي را كه ديگران - غربيها - ترسيم كردهاند، ما تكميل كنندة پازلهاي زندگي آيندة آنها باشيم؛ ببينيم چه نياز داريم، آن را تأمين بكنيم»، اين حرفها، حرفهاي بسيار بزرگي است؛ حرفهاي بسيار مهمي است. اينها همان چيزهايي است كه هر انسان آگاهِ متفكرِ دلسوزِ متعهدي وقتي به نگاه كلان به حركت علمي كشور نگاه ميكند، اين چيزها را درك ميكند؛ منتها درك او كافي نيست؛ اگرچه لازم است؛ بر اساس آن برنامهريزي كردن، مهم است. و ايني كه از جهت فرهنگسازي براي نخبگان، چند نفر از اين جوانهاي عزيز اينجا گفتند: فرهنگسازي كنيم، فرهنگ متعهد بودن نخبه را به جامعه گسترش بدهيم، نه توقع داشتن صرف! البته توقعِ، منطقي است؛ بجاست؛ توقعِ بيجا نيست؛ لكن در كنار اين توقع، احساس تعهد، وامدار بودن؛ من به عنوان يك فردِ از اين مجموعة عظيم كشور چه وظيفهاي بر دوش دارم؟ من چه كار بايد بكنم؟ اينها خيلي مهم است. اينكه گفته شد: «عنصر معنويت ديني را، نه معنويت فارغ از دين و جداي از دين - كه اساساً معنويت نيست، توهّم است - را يك عنصر اصلي در حركت علمي و پژوهش علمي قرار بدهيم»، ... كاملاً درست است. اين يكي از آن نقاط اساسي است كه بايد به آن توجه كرد. اگر اين شد، آن اخلاقي شدن جامعه هم ... تحقق پيدا خواهد كرد؛ چون با شعار كه نميشود پيش رفت؛ بايد حركت كرد؛ بايد رفت در جهت آن هدفي كه ترسيم شده.2
2 . ۸۸/۰۸/۰۶ بيانات در ديدار جمعي از نخبگان علمي كشور
تدبير ش 52
وظيفة مسئولين در هدايت مردم و پيشبرد نظام
ما [بايد] مسائلمان را تقسيم كنيم به مسائل اصلي و غير اصلي؛ به اصليها بپردازيم. مسائل اصلي در كشور ما زياد است؛ بخشياش مربوط به مسئولين است، بخشياش مربوط به فرهنگسازان است، بخشياش مربوط به مؤسسات عظيم و وسيعي است كه خوشبختانه در كشور وجود دارد؛ هركدام وظيفهاي دارند، كاري دارند. به هدايت اين مـردم و بـه هـدايت نـظام و پيشـبرد نـظام بينديشيم و بپردازيم.5 5. 17/01/89 بيانات در ديدار مسئولان و شخصيتهاي علمي سياسي
تدبير ش57
ضرورت تعيين شاخص و معيار تأمين عدالت در بخشهاي مختلف
يـكـي از چيـزهـاي ديـگـري كـه در مـورد جهـتگيريهـا مـهـم اسـت، همين مسئلة دهـة پيشرفت و عدالت است كه ما گفتيم اين دهه، دهة پيشرفت و عدالت باشد. خوب! تلقي به قبول شد و دستگاههاي گوناگون كشور گفتند بله! اين دهه را دهة پيشرفت و عدالت قرار بدهيم. از اين دهه هم تقريباً دو سالش سپري شده. البته انسان مصاديق پيشرفت را در همين كارهاي گوناگون ملاحظه ميكند؛ همين گزارشهايي كه دادند، گزارشهاي خوبي است؛ نشاندهندة پيشرفتهايي در بخشهاي مختلف است؛ ليكن عدالت چه جوري تأمين ميشود؟ يعني واقعاً يك مقياسي لازم است، يك معياري لازم است براي اينكه ببينيم عدالت در بخشهاي مختلف - بخشهاي فرهنگي، بخشهاي آموزشي، بخشهاي اقتصادي - مراعات شده يا نه؟ فرض كنيد در بخش آموزش و پرورش يا در بخش آموزش عالي، معيار عدالت چيست؟ چگونه عدالت تأمين ميشود؟ اين بايد مشخص شود تا بتوانيم آن معيار را در برنامهريزيها داخل كنيم و در مقام عمل و در مقام اجراء، به آن عدالت مورد نظر برسيم. تا ندانيم، تعريف نكنيم، نميشود. بنابراين، تعيين كردن شاخص و معيار براي عدالت در بخشهاي مختلف، خودش يك چيز مهمي است. فرض كنيد در صرف بودجههاي گوناگون ... رعايت عدالت به چيست؟ چگونه ميشود انسان خاطرجمع شود كه در صرف اين بودجهها رعايت عدالت شد يا نشد؟ اينها معيار و شاخص لازم دارد.2 2. ۸۹/۰۶/۰۸ بيانات درديدار رئيس جمهور و هيأت دولت
ضرورت كلاننگري به برنامهها
يكـي از چيـزهـاي ديگـري كـه ... در ايـن جهتگيريها لازم است، برنامههاي پنجساله است؛ كـه حـالا ايـن برنامة پنجم در دست ملاحظه و بررسي مجلس است و اميدواريم كه همكاري واقعي بين دولت و مجلس انجام بگيرد. اگر چنانچه فرض كنيم كه دولت يك چيزي را تهيه كرده و بر همان اساس هم پافشاري دارد، مجلس هم تغييرات اساسياي روي اين بدهد، انسجام برنامه به هم ميخورد. يا اگر فرض كنيم كه تغييراتي در برنامة پنجم صورت بگيرد كه اين تغييرات ناشي از نگاه يكپارچه و نگاه كلان به كشور نباشد، بلكه ناشي از نگاه به يك بخش يا نگاه به يك منطقه باشد، باز هم انسجام برنامه به هم ميخورد. انسان وقتي بخشي يا منطقهاي نگاه كند، يك چيزهايي به نظر او بزرگ و درشت مينمايد. واقعاً هم همينجور است، نياز هم واقعي است؛ اما وقتي كه انسان با نظر مجموعي نگاه ميكند، همان نيازي كه در جاي خود درشت هم هست، ميبينيم رنگ ميبازد و كوچك ميشود؛ چون در مقايسة با بقية كارهايي كه بايد انجام بگيرد و امكانات محدودي كه هست، طبعاً اين نياز نميتواند اولويت داشته باشد. بايد اينجوري به برنامه نگاه كرد. نبايد نگاه بخشي يا نگاه موضعي و محلي و منطقهاي بر برنامه حاكم باشد.
حالا اين از آن طرف بود؛ از اين طرف هم آن چيزي را كه دولت تهيه كرده و داده، قابل تغيير و نقد بداند. بايد جوري بشود كه هم مجلس، هم دولت از جايگاهي كه خودشان را در آن قرار دادهاند، انعطاف داشته باشند؛ بتوانند حركت كنند كه به هم برسند تا برنامه، برنامة منسجمي از آب در بيايد كه مورد اتفاق دولت و مجلس باشد تا عملي شود.2 2. ۸۹/۰۶/۰۸ بيانات درديدار رئيس جمهور و هيأت دولت
تدبير ش59
اولويتها را بايد رعايت كرد
اين دو سه مطلبي كه دوستان در خلال جمع بيان كردند، نه اينكه اينها مسائل كوچكي باشد، كماهميت باشد؛ نه! بالاخره هر مطلبي، هر مسئلهاي، هر مشكلي در كار هر شخصي و فردي فينفسه اهميت دارد - در اين ترديدي نيست - من هم هيچ گلايهاي ندارم از اينكه چرا دوستان بلند ميشوند و اين مطالب را ميگويند؛ نه، مطلقاً اينجور نيست؛ اگر همة شما هم يكي يكي بلند ميشديد و مطلبي ميگفتيد، من مستمعم، من گوش ميكنم و خرسند هم ميشوم از اينكه بشنوم؛ منتها اولويتها را بايد رعايت كرد. اين جلسه، جلسة مسائل كلان است؛ جلسة مسائل جمع است. اگر ما بتوانيم به بركت اين جلسه و اينگونه جلسات، يك فضايي را، يك فكري را، يك انگيزة عامي را در محيط عمومي كشور به وجود بياوريم، اين مشكلات بتدريج حل خواهد شد؛ و اميدواريم كه همينجور هم بشود.4 4. 14/07/89 بيانات در ديدار نخبگان جوان
تدبير ش63
عرصههاي اساسي الگوي اسلامي- ايراني پيشرفت
عرصههاي اين پيشرفت را به طور كلي بايستي مشخص كنيم. چهار عرصة اساسي وجود دارد كه عـرصـة زنـدگـي – كـه شـامـل عـدالـت و امنيـت و حكومت و رفاه و اين چيزها ميشود - يكي از اين چهار عرصه است. در درجة اول، پيشرفت در عرصة فكر است. ... عرصة دوم - كه اهميتش كمتر از عرصة اول است - عرصة علم است. ... عرصة سوم، عرصة زندگي است، كه ... همة چيزهايي كه در زندگي يك جامعه به عنوان مسائل اساسي و خطوط اساسي مطرح است، در همين عنوان «عرصة زندگي» ميگنجد؛ مثل امنيت، مثل عدالت، مثل رفاه، مثل استقلال، مثل عزت ملي، مثل آزادي، مثل تعاون، مثل حكومت. اينها همه زمينههاي پيشرفت است، كه بايد به اينها پرداخته شود.
عرصة چهارم - كه از همة اينها مهمتر است و روح همـة اينهاسـت – پيشـرفت در عـرصـةمعنويت است.4
4. 10/09/89 بيانات در نخستين نشست «انديشههاي راهبردي» «الگوي اسلامي- ايرانيِ پيشرفت»
تدبير ش64
ضرورت اولويت بندي مسائل کشاورزي
يکپارچهسازي زمينهاي کشاورزي، کم کردن هزينه توليد با مدرن سازي ابزارآلات و پيشبرد طرحها با نگاه علمي [لازم است]. ... اجراي قانون هدفمند کردن يارانهها (و تدوين بسته حمايتي دولت از بخش کشاورزي) حقاً و انصافاً از اقدامات بزرگ و شجاعانه دولت است و نبايد با تمسک به برخي مشکلات آن را تضعيف کرد. ... کميسيون [كشاورزي مجلس] ضمن اولويت بندي مسائل کشاورزي، با اهتمام و جديت موضوعات را پيگيري کنند.3 3. ۹۰/۰۲/۰۵ (گزارش خبري) بيانات در ديدار رئيس و اعضاي کميسيون کشاورزي ب و منابع طبيعي
تدبير ش 67
وظيفة مسئولان در قبال جوانان
جوانان، گنجهاي بينظير ملت ايران [هستند] ... بايد با تدبير مسئولان و همت ملت ايران، اين گنجها استخراج شوند تا شط خروشان انقلاب اسلامي، پر آبتر و پرطراوتتر شود و قطعاً اين آرزو در آيندهاي نه چندان دور محقق خواهد شد.2 2. ۹۰/۰۲/۰۴ (گزارش خبري) ديدار وزير کشور و جمعي از فرماندهان
تدبير ش68
ضرورت اولويتبندي كارها و مقدّم كردن طرحهاي نيمه تمام
يكي از ضعفها اين است كه ما در كارها اولويتها را نبينيم. ... اينكه طرحهاي نيمهتمام را بايد دنبال كنيم، اين خيلي خوب است؛ اين كار، كار لازمي است؛ من هميشه تأكيدم بر اين است؛ منتها مشخص كنيد، يك مجموعة كاري درست كنيد، بنشينند واقعاً طرحهاي نيمهتمام را ... اولويتبندي كنند؛ كدامهايش اولويتدار هستند، كدامهايش وعدة بيشتري داده شده يا توقع بيشتري از سوي مردم وجود دارد؛ اينها را مشخص كنيد، بـه آنـهـا بـپـردازيـد. ايـن را مـقـدم كنـيـد بر طرحهاي جديد. 2 2. 06/06/90 27رمضان المبارك 1432 بيانات در ديدار رئيس جمهوري و اعضاي هيئت دولت
تدبير ش 70
لزوم اولويتبندي حقيقي نيازهاي كشور
اولـويتبـنـدي حقيقـي نيازهـا ... و پـرهيز از پرداختن به مسائل غيراصلي،[مورد تأكيداست]. ... به گونهاي برنامهريزي كنيد كه سرمايههاي مورد نياز طرحهاي مصوب، حتماً تأمين شود و از هماكنون بتوان روي آنها حساب كرد. ... دست اندركاران قوه مجريه ... تا روز آخر، با همين انگيزه به خدمت مشغول باشيد و اجازه ندهيد بحث دو سال پاياني كارِ اين دولت و رو به پايان بودن دوران مسئوليت بر تلاشهاي شما اثر منفي بگذارد. ... مردمداري و گشادهرويي در برخورد با مردم، شرط لازم مسئوليت و خدمتگزاري در نظام اسلامي [است]. ... قشرهاي مختلف مردم ... كه با روحيه صفا و جوانمردي به كار و تلاش مشغولند، شايسته بهترين خدمات هستند.11 11. 27/7/90 (گزارش خبري)تشكيل جلسه هيأت وزيران در حضور رهبر انقلاب در كرمانشاه
مصوبات بايستي در مديريتهاي مختلف، با پيگيري تمام تحقق پيدا كند
ايـن استان[كـرمـانشاه] ... ظـرفيتهـاي بسيار زيادي دارد براي پيشرفت، براي توسعه و رسيدن به يك سطح ممتاز از لحاظ زندگي عمومي و رفاه عمومي و آبادي و عمران استان. مسئولين استان و كساني هم كه براي استان برنامهريزي ميكنند، به همين معنا كـاملاً واقفند. خـب! بـر اسـاس ايـن ظرفيتها، هيئت محترم دولت مصوبات خوبي هم گذراندند؛ ... و من بايد واقعاً تشكر كنم. اينها مصوبات همهجانبهاي است؛ مصوبات خوبي است؛ مصوبات مهمي است؛ واقعاً ميتواند استان را تكان بدهد و پيش ببرد؛ منتها يك شرط اساسي دارد و آن اين است كه دستگاههاي مختلف تكاليف خودشان را در قبال اين مصوبات بهدرستي انجام بدهند؛ چون مصوبه يك طرح است؛ يك نقشة راه است؛ اين نقشه بايد ذره ذره عمل بشود. تكاليفي كه اين مصوبات ايجاد ميكنند، بايستي در بخشهاي مختلف، در مديريتهاي مختلف، با پيگيري تمام تحقق پيدا كند؛ اين به عهدة شماست؛ به عهدة مديريتهاي استان در بخشهاي مختلف است؛ و البته مديريتهاي مركز در مجموعة دولت هم وظايفي دارند ... كه اين كارها را با جديت دنبال كنند و نگذارند شتاب اين حركت عمومي كه براي استان در نظر گرفته شده است، گرفته بشود؛ بايد شتاب داشته باشد تا كارها بهدرستي و در جاي خود انجام بگيرد.
بودجههايي را هم در نظر گرفتند. البته در مسئلة بودجه و اعتباراتي كه براي كارها در نظر گرفته ميشود، دو طرف وجود دارد: يك طرف، طرفِ دادن بودجه است، تخصيص بودجه است؛ يك طرف، طرف جذب بودجه است؛ جذب درست و منطقي و عقلايي و عادلانه و بجا مصرف شدن بودجه. اينها كارهاي اساسي و مهمي است؛ اينهاست كه استان را پيش ميبرد.13 13. 28/7/90 بيانات در ديدار با جمعي از مديران دستگاههاي اجرايي استان كرمانشاه
تدبير ش 78 شهريور و مهر 91
لزوم اولويتبندي فعاليتها و رعايت آن
مهم ... اين است كه ... فعاليتها اولويتبندي شود. ما ظرفيتهاي كشور، امكانات اعتباري و بودجهاي، تواناييهايي كه دولت ميتواند در اختيار بخشهاي گوناگون بگذارد، اينها را ملاحظه كنيم. مسئلة زودبازده بودن طرحهاي گوناگون را هم ملاحظه كنيم. بعضي طرحها طرحهاي مفيد و لازمي است، اما در دسترس نيست؛ بعضيها در دسترس است، نزديك است. اينها همه تعيين كنندة اولويت است.
اولويتها را رعايت كنيم، بر اساس اولويتها كار پيش برود. به نظر بنده يكي از اولويتها مسئلة كشاورزي است ... استعداد كشاورزي وجود دارد، هم ذهنها و مغزهاي مناسبي براي پيشبرد كشاورزي وجود دارد ... آمادگيهاي فراواني وجود دارد؛ زمين هست، آب هست، امكانات انساني هست، آب و هواي مناسب هست. ... اين منابع زميني كشاورزي را يكپارچهسازي كنند، تا اين كمك كند به اين كه كشاورزي بشود صنعتي؛ كشاورزي مدرن، كشاورزي با آلات پيشرفته؛ اين يكي از چيزهاي مهم است. اين ضربهها به كشاورزي وارد شده. عوامل گوناگون ديگري هم بوده است.
كشاورزي را بايد در درجة اول اهميت قرار داد؛ نه به معناي اينكه از صنعت استان[خراسان شمالي] فراموش كنيم؛ نه! استان صنايعي هم دارد كه اينها با رسيدگي و توجه و اهتمام ميتواند اشتغال ايجاد كند، ميتواند سوددهي فراواني براي استان به وجود بياورد؛ ليكن در مرتبة اول، مسئلة كشاورزي است؛ كه اگر توانستيم كشاورزي را با شرايطي كه دارد، احياء كنيم، هم مسئلة اشتغال حل ميشود، هم عوارض گوناگون بيكاري - اين حاشيهنشيني، اعتياد و امثال اينها - از بين خواهد رفت يا ريشههاي آن تضعيف خواهد شد.32 32.۹۱/۰۷/۲۵ بيانات در اجتماع نخبگان و مسئولان استان خراسان شمالي
تدبير ش 78 شهريور و مهر 91 حذفيات نشريه
ضرورت ارتقاي کيفي وکمي خدمتگزاري به مردم با تعيين اولويتها
خدمت به ملت قدرشناس ايران ... توفيقي الهي است. ... خدمتگزاري به اين مردم شايسته و بزرگوار، بايد تا سر حد امکان، با کيفيت تر و پرحجمتر شود. ... مصوبات دولت براي بهبود وضع خراسان شمالي، «خوب و جامع» است. ... همة اين مصوبات بايد با پيگيري مستمر و جدي استاندار و اهتمام ويژه مسئولان ملي تحقق يابد و مردم آثار آنها را در زندگي خود احساس کنند. ... استمرار سياستها و ثبات مديريتهاي استان براي تحقق مصوبات هيأت دولت بهمنظور بهبود اوضاع خراسان شمالي ضروري است. ... اين مصوبات خوب را با توجه به عواملي نظير امکانات، منابع، نيروي انساني، زود بازده بودن و گستردگي تأثير آنها بر زندگي مردم، اولويتبندي کنيد. 33 33. ۹۱/۰۷/۲۶ (گزارش خبري) بيانات در جلسه هيئت دولت ويژه استان خراسان شمالي يا 14 14. ۹۱/۰۷/۲۶ (گزارش خبري) بيانات در جلسه هيئت دولت ويژه استان خراسان شمالي
تدبير ش 84 شهريور و مهر 92
لزوم رعايت اولويّتها
مـا بـايـد اولـويّتهـا را رعـايـت كنيم. شما تازهنفسايد، وارد كار شدهايد، در عين حال امكاناتتان نامحدود نيست، همّتتان نامحدود نيست، وقتتان نـامحـدود نيست؛ بـايـد نگاه كنيد ببينيد اولويّتهـا چيست. بـه همة امـور بـايـد رسيد؛ نميشود يك اموري را معطّل گذاشت تا يك كار ديگر تمـام بشود؛ لكن آنچه نگاه اصلي را بـه خودش متوجّه ميكند، آن را بايد پيدا كرد. به نظر مـن دو مسئله است كه اقتضاء مـيكند كه مـا نگاهمان را بـه اينها تـوجّـه بـدهيم: يكي مسئلة اقتصاد است، يكي مسئلة علم است؛ اقتصاد و علم، اين دو به نظر من چيزهايي است كه امروز بايد در رديف اوّل اولويّتهاي ما قرار بگيرد؛ هم شما كـه قـوّة مجريّـه هستيد، و هـم در درجـة بعـد قـواي ديگر.2 2. 06/06/92 بيانات در ديدار رئيسجمهور و اعضاي هيأت دولت در پنجمين روز از هفته دولت
تدبير ش87 - اسفند92 و فروردين93
توجه به واقعيّت ظرفيّتهاي بيشمار ملّي
واقعيّت ديگري كه بايد به آن توجّه داشت، ظرفيّتهـاي بيشمار ملّي است؛ كه خوشبختانـه مسئولين كشور، مسئولين دولتي ... بعد از تشكيل دولت جديـد، ميبينم همه معترفانـد، معتقدانـد، واقفاند، بـه ظرفيّتهاي بـيشمار داخلي كشور؛ كه خب! همين وجود اين ظرفيّتها هم بحمدالله رهنمون شد كه اين حقير و همفكران و همكاران و كمكهـا، بـه ايـن مسئلة اقتصاد مقاومتي برسيم؛ والاّ اگر كشوري از ظرفيّت داخلي محروم باشد، نميتواند يك اقتصاد مقاوم بهوجود بياورد. اقتصاد مقاوم آنوقتي است كه ما در داخل، ظرفيّت داريم. با هر كدام از اين مسئولين اقتصادي و مرتبط با اين قضايا انسان مينشيند، ميبيند اينها ظرفيّتهاي داخلي فراواني را ميشمرند؛ اين هم يك واقعيّتي است كه بسيار مهم است.4 4. 15/12/92 بيانات در ديدار اعضاي مجلس خبرگان رهبري
تدبير ش88 - ارديبهشت و خرداد93
نقشة راه تحقق سند تحوّل
اگـر بخواهيـم ايـن سنـد تحـوّل [آمـوزش و پرورش] تحقّق پيدا کند، ... نقشة راه لازم است. يک برنامه لازم است. اگر تفکّرات ما، کلّياتي که مورد نظر مسئولان و دلسوزان است، به شکل يک برنامة عملياتي در نيايد، در عالم ذهنيات خواهد ماند و خواهد پوسيد؛ برنامة عملياتي لازم دارد. اين برنامة عملياتي را با نظر شوراي عالي انقلاب فرهنگي - که خب! يک مرکز عظيم فرهنگي و مـرجـع تصميمگيـري است و مسئوليـن در آنجا حضور دارند - تهيه کنيد، تدوين کنيد و قدمبهقدم اجرا کنيد؛ احساس کنيد که اين قدم برداشته شد، برويم سراغ قدم بعدي. بعضي کارها، همزمان و در عرض يکديگر بايد انجام بگيرد.5
5. ۹۳/۰۲/۱۷ بيانات در ديدار معلمان و فرهنگيان سراسر کشور
تدبير ش90 – شهريور و مهر 93
گزارش دقيق عملکرد به مردم تکرار در د3
بايد همه ما بهعنوان مسئولان نظام همواره جهتگيري و روحيه انقلابي را حفظ کنيم و هدف نيز کسب رضاي الهي باشد. ... گزارش عملکرد دولت[يازدهم] بايد به افکار عمومي ارائه شود تا مردم ضمن اطلاع از اقدامات انجام گرفته، از کارها و برنامههاي آينده نيز مطلع شوند. ... ارائه گزارش عملکرد، موجب اميدواري مردم به آينده خواهد شد. البته بايد دقت شود که در اين گزارشها، آمارها دقيق و بهدور از اغراق باشند. ... يکي از برکات تغيير دولتها و روي کار آمدن دولتها با شعارهاي جديد، ايجاد اميد در مردم است، ... بايد اين اميد را در مردم حفظ و تقويت کرد که يکي از راههاي تقويت آن، اطلاع افکار عمومي از کارهاي انجام گرفته، است. ... البته اميد مردم فقط با ارائه گزارش، تقويت نخواهد شد بلکه مردم به دنبال عمل، و نتيجه عملي، صحبتها هستند.2
2. 05/06/93 (گزارش خبري) بيانات در ديدار رئيسجمهور و اعضاي هيئت دولت
تدبير ش94 – ارديبهشت و خرداد 94
ضرورت شناسايي راههاي علاج کمبود منابع
ما دچار کمبود منابعيم و تحريم هم تأثير داشته است در اين کمبود منابع ـ اين را ما شکي نداريم ـ لکن وقتي انسان کمبود منابع دارد، بايد چکار کند؛ بايد دو دستي به سر خودش بزند؟ بايد شيون کند؟ نه! راه علاج پيدا کنيد. راه علاج دارد؛ يکي از راههاي علاج صرفهجويي است، صرفهجويي کنيد؛ در تقسيم و توزيع منابع داخلي، اولويتها را رعايت کنيد؛ اينها راه علاج است. بنبستي وجود ندارد. کمبود منابع، مشکل ماست، نه گره بازنشدني ما؛ يک مشکلي است، اين مشکل را بايد برطرف کرد؛ خب! اين راهحل دارد. ما الآن پولها را گاهي در جاهايي خرج ميکنيم که نبايد در آنجاها خرج بشود. بعضي از دستگاهها را ما ميشناسيم ـ بنده از نزديک بعضي از دستگاهها را ميشناسم ـ که توانستهاند خدمات خودشان را به چند برابر افزايش بدهند بدون اينکه يک قِران به بودجة اينها اضافه شده باشد؛ با مديريت درست، با نگاه درست، با کم کردن از مصارف زائد؛ که اين البتّه، هم شامل دولت است، هم شامل مجلس است، هم شامل نيروهاي مسلّح است. غير از نيروهاي مسلّح هم داريم [بهصورت] موردي، امّا در بخشي از نيروهاي مسلّح هم در يکجاهايي ديديم که تواناييهايشان و کارکردشان مضاعف شد، بدون اينکه بودجهشان اضافه بشود؛ يعني ميشود اين کار را کرد. پس بنابراين، اين کمبود منابع هم نبايد براي ما بهانهاي بشود براي اينکه بگوييم نميشود کار کرد؛ نه! اگر انضباط مالي وجود داشته باشد، همهچيز قابل حل است. اين چيزها هم قابل حل است. البتّه تکرار ميکنم اين انضباط مالي مخصوص دولت نيست؛ مجلس هم همينجور است، جاهاي ديگر هم همينجورند؛ همه بايد انضباط مالي داشته باشند.10
10. 06/03/94 بيانات در ديدار نمايندگان مجلس شوراي اسلامي در آغاز چهارمين سال دورة نهم مجلس شوراي اسلامي
تدبير ش95 – تير و مرداد 94
ضرورت انتظام بخشيدن به مسائل کلان وزارت علوم تکرار در ب4
مسئلة افزايش تعداد دانشجو در دورههاي تحصيلات تکميلي است ـ که خوشبختانه در اين چند سال اخير افزايش چشمگيري پيدا کرده و اين يک مزيت بسيار فوقالعادهاي است ـ منتها بايستي برنامهريزي صحيحي نسبت به خروجي اين پديدة مهم انجام بگيرد. در دورههاي تحصيلات تکميلي، دانشجويان دنبال اين هستند که يک چيزي را تحقيق کنند، يک چيزي را بنويسند، رسالهاي را تهيه کنند؛ اين احتياج دارد به يک نظام، احتياج دارد به يک نگرش کلان، به يک هدايت کلّي که چه تهيه بشود که کشور بتواند از آن استفاده بکند. اگرچنانچه اين نشد، ما منابع را هدر دادهايم؛ هم استاد را، هم دانشجو را، هم پول را، هم مديريت را، هم امکانات گوناگون ديگر را هدر دادهايم. اين نگاههاي کلان، اين برنامهريزيهاي کلان، اين انتظامبخشيدنهاي کلان به مسائل مربوط به وزارت علوم، کارهاي اساسي است که بايستي انجام بگيرد و گرههاي کشور انشاءالله از اين طريق باز بشود.6
6. 13/04/94 بيانات در ديدار اساتيد دانشگاهها در هفدهمين روز ماه مبارک رمضان ۱۴۳۶
حفظ شعارهای بنیادین انقلاب
• بیانات در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی در نخستین روز از سال ۱۳۹۷
در باب ارزشهای اصلیِ انقلاب و شعارهای انقلاب و اصول بنیادین انقلاب، آنچه من میتوانم عرض بکنم این است که انقلاب، امتحان خوبی در این زمینه پس داده است؛ یعنی ملّت ایران توانسته است اصول بنیادین را و شعارهای اصلی انقلاب را به همان استحکام اوّل، تا امروز حفظ کند. شعارها و ارزشهای اصلی اینها است: استقلال، آزادی، مردم سالاری، اعتماد به نفس ملّی و خود باوری ملّی، عدالت، و برتر و بالاتر از همه ی اینها تحقّق و پیاده شدن احکام دین و شریعت در کشور؛ این شعارها با همان طراوت اوّل حفظ شده است.
|