پرسش:
اگر مادري با وضو نوزاد خود را شير بده و يا خيلي كارهاي ديگر كه اسلام به آن سفارش كرده است اين وضو تاثير خودش را مي گذارد و زندگي و اينده او را تغيير مي دهد كه چنين مادري چون احكام اسلامي را رعايت كرد فرزندش با تقوا مي شود و حال اگر مادري در گناه باشد و نوزاد در دامان او تربيت شود تاثير منفي خودش را مي گذارد و آينده او را به طريقي تغيير مي دهد هر دو نوزادند اما با دو مادر متفاوت . توضيح دهيد.
پاسخ:
رعايت هاي پدر و مادر به ويژه مادر در دوران بارداري و شيردهي كودك تأثير بسزايي در كودك دارد. اما اين همه حقيقت كودك و انسان نيست. انسان موجودي آزاد و با اراده مختار است كه پدر و مادر و شرايط محيطي و خانوادگي و تربيت در سازندگي يا تخريب او تأثير دارد. اما همه اين موارد زمينه سازها هستند. نه علت رفتار آينده ساز او.
به عبارت ديگر اصل در انسان اختيار و آزادي اوست كه در كنار فطرت و عقل خدا داده و چشمه هاي هدايت چون پيامبران و ائمه و دانشمندان و صالحان، انسان را به خوبي و راه درست راهنمايي مي كنند. آن كه از تربيت خوبي برخوردار است زمينه بهتري دارد و آن كه از تربيت درستي برخوردار نيست، زمينه پذيرشش كمتر است. اما در هر حال، هر دو داراي فطرت و نفس الهام كننده هستند كه آنها را به خوبي و رفتار سازنده دعوت مي كنند و آنها با حسن يا سوء اختيار خود، راه درست يا كژ راهه هاي نادرست را انتخاب مي كنند. بسيار افراد را ديده ايم كه داراي پدر و مادر صالح هستند كه همه جوانب را رعايت مي كنند اما به سوء اختيار خود به بيراهه رفته اند. پسر نوح يكي از اين افراد است و بسيار افراد هستند كه در محيط ناسالم پرورش يافته اند. اما به حسن اختيار خود به راه درست مي روند مثل همسر فرعون كه از بهترين پيروان حضرت موسي شد.
پس پدر و مادر و عوامل محيطي و تربيتي در حد زمينه مؤثر هستند. اما اصل اختيار آدمي است. چنان كه زياد بن نخعي داراي دو پسر بود. يكي به نام كميل كه از اصحاب سر امام علي(ع) شد و ديگري حارث كه از قاتلان و جانيان كربلا و قاتل شقي و بي رحم دو پسر نوزاد مسلم بن عقيل شد كه حتي مورد تنفر ابن زياد نيز قرار گرفت. بنابراين اصل اختيار و اراده آدمي است. البته كسي كه داراي زمينه بهتري است و مسؤوليت بيشتري دارد، بنابراين كيفر و عذاب او بيشتر و سخت تر است و آن كه داراي زمينه مساعدي نيست مسؤوليتش كمتر است و ثواب و اجرش در پيروي از حق بيشتر./ح |