بیع فضولی
مرجع براى دريافت خسارت در بيع فضولى
س: اگر فضولى ملك غير را بفروشد و ثمن آن را هم دريافت نمايد مالك بعد از اطلاع آن را اجازه نمايد براى دريافت ثمن آيا مخير است به هر كدام از آنها يعنى مشترى و بايع فضولى رجوع نمايد يا اينكه فقط حق رجوع به بايع فضول را دارد؟
ج) اگر ثمن كلّى باشد و مالك اصلى قبض بايع را امضا كرده باشد، به بايع مراجعه كند والا به مشترى مراجعه كند.
س: در چنين فرضى اگر او براى دريافت ثمن به مشترى رجوع كند آيا مشترى مىتواند معامله را بهم بزند و ثمن را از بايع فضولى مسترد كند؟
ج) با فرض امضا، بيع لازم بوده و موجبى براى خيار فسخ موجود نمىباشد.
معامله فضولى و سود آن
س: اگر فردى پولى را از ديگران بردارد مثلا 5000 تومان و از آن پول استفادههاى زيادى ببرد آيا به اندازهى همان پول مسؤول است يا به اندازهى استفادههايى که از آن مىبرد؟
ج) تمام معاملاتى که با پول ديگرى بدون اجازه صاحب پول انجام داده، فضولى و موقوف بر اجازه صاحب پول است و در صورت اجازه صاحب پول، تمام سودهاى حاصله اختصاص به صاحب پول دارد و شخص فضولى حتى استحقاق اجرت المثل را هم ندارد./م
بيع نقد و نسيه
فروش نسيه به قيمت بيشتر
س: آيا فروش كالايى به مبلغى بيش از قيمت روز در ازاى دريافت چک ده روزه بنا به تصميم و اختيار خريدار اشكال ربوى دارد؟
ج) نسيه فروختن اشکالى ندارد اگر چه از قيمت نقد بيشتر بگيرد.
افزودن قيمت کالا به خاطر فروش اقساطى آن
س: جنسى كه بصورت قسطى فروخته مى شود و روى هر قسط آن سود كشيده مى شود چه حكمى دارد؟ آيا اين سود بايد به مقدار مشخص باشد؟
ج) اگر به هنگام فروش جنس، قيمت آن را به طور نسيه و يا قسطى تعيين كنند، معامله صحيح است، هر چند قيمت قسطى بيشتر از قيمت نقدى باشد. ولى اگر معامله بر قيمت نقد انجام گيرد و در تقسيط پرداخت ثمن چيزى بر آن بيفزايد، چنين قراردادى حرام و باطل است.
دريافت خسارت در برابر ديرکرد پرداخت بدهى
س: فعاليت اينجانب فروش اجناس به صورت قسطى مىباشد و خريدار ضرر و زيان عدم پرداخت بدهى خود را متقبل شده است آيا مىتوان از خريدار ضرر و زيان وارده را وصول نمود؟
ج) التزام به پرداخت ضرر و زيان ديرکرد و دريافت آن، صورت شرعى ندارد ولى فروشنده مىتواند شرط خيار براى خود در صورت تأخير پرداخت بدهى از مورد مقرر نمايد که اگر بدهى در وقت مقرر پرداخت نشده، اصل معامله انجام شده را فسخ نمايد.
اختلاف قيمت نقد و اقساط
س: اگر فروشندهاى به خريدارى بگويد كه اگر فلان كالا را نقداً بخرى قيمتش فلان است و اگر به صورت اقساط بخرى بايد علاوه بر قيمت اصلى ماهى مثلاً 4000 تومان اضافه بپردازى آيا پرداخت اين مبلغ اضافه اشكال دارد؟ در صورت اشكال اگر اين كار را انجام دادهايم بايد چه كنيم؟
ج) فروختن كالا به صورت اقساط به قيمتى بيشتر از قيمت نقد با تراضى طرفين اشكال ندارد.
بيع دين به دين يا کالى به کالى
س: شخصى ملك معينى را از ديگرى خريدارى مىكند. براى پرداخت ثمن اجل تعيين مىشود و براى تسليم مبيع نيز مدّت معين مىگردد، آيا اين بيع از نوع بيعالدين بالدين (كالى بكالى) است و باطل مىباشد؟
ج) با فرض اين كه مبيع، عين شخصى خاص باشد معامله به نحو مذكور اشكال ندارد./م
بيع سلف
پيش فروش محصول
س: قصد دارم كليه محصول گندم مزرعه خود را به صورت سلف به خريدار بفروشم با توجه به اين كه قيمت دقيق ارزش گندم با جوايز متعلقه به آن معلوم نيست و هنگام تحويل به دولت مشخص مىگردد با خريدار توافق نمودهام که 200ريال كمتر از خريد دولت، كليه محصول به خريدار تعلق گيرد و هم اكنون مبلغى به عنوان على الحساب از خريدار دريافت نمايم آيا اين معامله صحيح است؟
ج) در هر صورت اگر قيمت گندمى را كه به صورت سلف مىفروشد مشخص نباشد و در همان زمان فروش از خريدار تحويل نگيرد، معامله باطل است.
خريد قسطى همراه با بهره
س: من در آمريکا راننده تاکسى هستم و ماهانه دو هزار دلار بعنوان اجاره (تاكسي) پرداخت مىكنم.
اگر به صورت قسطى همراه با بهره اين ماشين را بخرم، بعد از 5 سال صاحب تاكسى مىشوم. همچنين در آپارتمانى مستأجرم و ماهى 800 دلار مىپردازم اگر آپارتمان را به همين صورت قسطى همراه با بهره بخرم، در آينده صاحب آپارتمان مىشوم.
آيا دادن سود در اين مسايل درست است، راهنمايى فرماييد.
ج) اگر مقصود، خريد تاكسى يا آپارتمان به صورت نسيه و اقساطى باشد كه قيمت اقساطى آن بيش از قيمت نقدى است چنين تفاوتى ربا نيست و خريد بدين صورت اشكال شرعى ندارد، و اگر بخواهيد پول با بهره قرض كنيد و با پول قرضى ماشين يا مسكن بخريد و قسط قرض را با بهره بپردازيد چنين قرضى شرعاً حرام است ولى اصل قرض صحيح است و خريد ماشين يا منزل يا ساير احتياجات زندگى با پول قرض اين چنينى، اشكال ندارد./م
منبع : استفتائات جدید مقام معظم رهبری www.leader.ir |